Wie van kastelen, landhuizen en paleizen houdt, moet eens naar het zuidwesten van Polen gaan. Vooral in de vallei rond de stad Jelenia Góra staan er tientallen, zoals in Mysłakowice, Wojanów, Łomnica, Bobrów. Afgelopen zomer hebben we een paar bezocht.
De foto's heb ik pas geleden op Flickr gezet. Kijk er 'ns naar, zou ik zeggen. Waarschijnlijk zul je denken: 'Vakantiekiekjes. Leuk, maar wat moet ik er verder mee?'
Misschien maakt het verschil als ik vertel dat Jelenia Góra ooit Hirschberg heette en dat bijvoorbeeld het neo-gothische paleis in
Wojanów een tijdje eigendom is geweest van de Pruisische koning Friedrich Wilhelm III? Deze streek is namelijk lang Duits geweest. In de 19de eeuw was het een populaire vakantiebestemming van de Pruisische elite. Oude kastelen en landhuizen veranderden toen massaal in comfortabele zomerpaleisjes.
Na de Duitse capitulatie in 1945 wezen de geallieerde leiders dit gebied toe aan Polen. De Duitsers werden uit hun huizen gezet. En in hun plaats kwamen Polen die op last van de Russen hun dorp of stad in het oosten hadden moeten verlaten. De kastelen rond Jelenia Góra kregen een bestemming als school, vakantiekolonie of dienden als onderkomen voor soldaten van het Rode Leger - een recept voor verwaarlozing.
Na de val van het communisme in 1989 waren de meeste kastelen hele of halve ruïnes. De laatste jaren worden ze echter één voor één opgeknapt en ingericht als hotel of conferentieoord. Ironisch genoeg gebeurt dat soms met Duits geld.
Een kasteel als Łomnica is inmiddels weer eigendom van de familie die het vroeger ook in bezit had. De Polen hebben daar gemengde gevoelens over, zeker als de
Bund der Vertriebenen weer eens van zich laat horen.
Het zou me niet verbazen als je nu toch een beetje anders naar m'n fotosetje op Flickr kijkt. Die kiekjes hebben ineens een plek gekregen in een verhaal. Zonder dat verhaal zie je een kiekje of, als ik een goede fotograaf was geweest, een 'mooie plaat'. En dat geldt voor veel historische foto's op Flickr. Voor de gemiddelde bezoeker hebben die vooral esthetische waarde. Neem nu onze set van
vis- en mosselkarren. Wie onze weblog over Kaat Mossel kent, zal ze net even anders bekijken dan iemand die deze context niet kent. Vandaar ook dat foto's over de Eerste en Tweede Wereldoorlog zo populair zijn. Die behoeven geen toelichting, bijna iedereen weet waar ze over gaan.
2 opmerkingen:
Wat toevallig dat je hierover schrijft. Mijn schoonouders zijn net terug uit Polen en hebben inderdaad in zo'n kasteel overnacht, voor een hele week. Plaats weet ik helaas niet op dit moment.
Ik keek op de Flickr van het GAR en wat staan daar toch een hoop interessante foto's op. Wat ik dan niet goed begrijp, is dat er maar zo weinig reacties op zijn, als je dat vergelijkt met het Nationaal Archief. Ligt dat aan onbekendheid? Er zou m.i. in ieder geval op de GAR site beter naar verwezen kunnen worden. Of wellicht gebruikmakend van een in-de-huisstijl-passende widget. Weet je er meer over? Of iemand anders?
Dat is inderdaad toevallig. Leuk ook te vernemen dat er meer mensen naar Polen gaan. Tot nu is het als vakantieland nog niet zo populair bij Nederlanders, heb ik de indruk. Tsjechië doet het wat dat betreft beter.
Dat wij nog weinig reactie krijgen op onze photostream op Flickr heeft vooral met onbekendheid te maken. We hebben er tot nu toe nog geen publiciteit aan gegeven (en dat is wel een voorwaarde voor succes, zo is onze ervaring en dat blijkt ook wel uit de evaluatie van het Nationaal Archief en BHIC). Het ziet er naar uit dat we voorlopig nog even low profile op Flickr blijven en dat we aan de vooravond van de komende mei-herdenkingen naar buiten gaan treden.
Een reactie posten