Dat archieven iets met wiki's moeten is allang geen punt van discussie meer. Tal van instellingen zijn inmiddels bezig er eentje op te zetten, of denken er in elk geval over na. Wel een twistpunt is de vraag welke rol het publiek moeten krijgen bij het vullen van een wiki. Gooien we de deuren wagenwijd open en laten we iedereen min of meer z'n gang gaan? Of doen we de deuren juist op slot en verwijzen we iedereen die iets wil bijdragen naar onze brievenbus?
Belangrijkste argument om het publiek een beetje op afstand te houden is dat dit nodig is om de betrouwbaarheid te waarborgen. Wie herinnert zich tenslotte niet de verhalen over leden van de koninklijke familie die ongehinderd hun biografie in Wikipedia een beetje bijpoetsten? Voorstanders van de opendeurpolitiek werpen dan tegen dat dit soort ingrepen meestal snel worden gecorrigeerd door de wikigemeenschap. Dat kan heel eenvoudig omdat je op de geschiedenispagina van een lemma altijd kunt zien wie wat wanneer gewijzigd heeft. Bovendien weegt het nadeel van de matige betrouwbaarheid niet op tegen de voordelen: alleen dankzij de massale deelname van het publiek heeft Wikipedia kunnen uitgroeien tot wat het nu is - een van de meest geraadplaagde informatiebronnen ter wereld.
Een maandje geleden heeft het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis het Biografisch Portaal Nederland gelanceerd. Bij de opzet was betrouwbaarheid een belangrijke eis. Dus is het geen wiki geworden. "Vooralsnog willen wij op grond van onze deskundigheid het laatste woord hebben over de tekst en de informatie en deze niet aan het vrije spel der krachten overlaten", zei historicus J.C.H. Blom bij de opening. Dat standpunt kwam het ING te staan op een flinke schrobbering uit de hoek van Archief 2.0. Daar vind men de deskundigheid van het ING een onvoldoende waarborg voor betrouwbaarheid. Het lijkt erop dat Blom die kritiek zag aankomen, want in zijn toespraak maakte hij een knieval voor Wikipedia: "Wikipedia maakt wel op indrukwekkende wijze gebruik van deskundigheid van welke herkomst ook en heeft een heilzaam zelfreinigend vermogen. Ook wij zullen zeker gebruik gaan maken van mogelijkheden om elektronisch over de lexica en de lemmata van gedachten te wisselen en verbeteringen of aanvullingen uit te lokken." Het model van Wikipedia is kennelijk uitgegroeid tot een soort norm - een norm waaraan zelfs het ING niet ongestraft voorbij kan gaan.
De ironie wil dat men bij Wikipedia inmiddels wat lijkt te twijfelen aan de heilzaamheid van "het vrije spel der krachten". Vorig jaar besloot Wikipedia om redacteuren aan te stellen om manipulatie van lemma's over levende personen tegen te gaan. Bovendien kondigde de encyclopedie aan dat ze met kleurcodes de betrouwbaarheid van artikelen gaat aangeven. Fundamentele wijzigingen zijn dit natuurlijk niet, maar het duidt er wel op dat de uitersten wat naar elkaar groeien.
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
2 opmerkingen:
Als ik het snel bekijk, is dat portal 'slechts' een zoekmachine over een x-aantal biografische databanken en sites. Als die gegevens wijzigbaar zouden moeten zijn, dan moet dat volgens mij per aanbieder geregeld moeten worden (niet onmogelijk natuurlijk).
Overigens zie ik in de rede van Blom dit fragment Ook
wij zullen zeker gebruik gaan maken van mogelijkheden om elektronisch over de lexica en de
lemmata van gedachten te wisselen en verbeteringen of aanvullingen uit te lokken. Zo zal ook
het Biografisch Portaal profiteren van de deskundigheid van een brede kring van
participerende vakgenoten en anderen. maar ik zie daarover op de portal zelf niets terug. Zelfs de weblog is niet open voor dialoog.
Wat me ook opvalt, is dat er op de discussie bij de Digitale Archivaris geen reactie is te vinden van het BioPortaal. Gemiste webcare?
Je moet het ING wel een beetje de tijd gunnen. Het is al heel wat dat ze er kennelijk over nadenken. Overigens vind ik de kritiek van de Digitale Archivaris wat al te gemakkelijk. Het argument van de betrouwbaarheid kun je niet zomaar van tafel vegen. Ik vraag me ook af of hij het Biografisch Portaal wel langs de juiste meetlat legt. Projectleider Kloek noemt het portaal in de Volkskrant bijvoorbeeld nadrukkelijk een onderzoeksinstrument, waarmee historici in de toekomst netwerkonderzoek kunnen gaan doen. ën bijvoorbeeld kunnen laten zien dat een Leidse apotheker zaken deed met een Haarlemse kunstschilder". Dat is een ambitie die in de richting gaat van web 3.0.
Een reactie posten